Η ΣΥΜΒΑΣΗ FRANCHISE

Η σύμβαση franchise (δικαιόχρησης) αποτελεί μία από τις πλέον διαδεδομένες μορφές εμπορικής συνεργασίας, επιτρέποντας την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω της παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης ενός επιτυχημένου επιχειρηματικού μοντέλου. Αποτελεί μια μέθοδο συνεργασίας μεταξύ δύο επιχειρήσεων, του δικαιοδότη (franchisor) και του δικαιοχρήστη (franchisee), με την οποία η πρώτη παραχωρεί στην δεύτερη -νομικά ανεξάρτητη- επιχείρηση βάσει συμφωνίας και έναντι οικονομικού ανταλλάγματος το δικαίωμα και την υποχρέωση εκμετάλλευσης ενός πακέτου franchising. Το πακέτο franchising αποτελεί ένα σύνολο δικαιωμάτων βιομηχανικής και πνευματικής ιδιοκτησίας όπως για παράδειγμα το εμπορικό σήμα, διακριτικά γνωρίσματα καταστημάτων και προϊόντων, πρότυπα χρήσης, ευρεσιτεχνίες, προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, την μέθοδο διαχείρισης μιας επιχείρησης (management) και την τεχνογνωσία (know-how), με την εκμετάλλευση των οποίων ο δικαιοχρήστης παρέχει στην αγορά προϊόντα ή υπηρεσίες στο δικό του όνομα και για λογαριασμό, εντός καταστήματος ομοιόμορφου με τα υπόλοιπα καταστήματα και φέροντας τα διακριτικά του δικαιοδότη. Απέναντι στον πελάτη το σύστημα καταστημάτων φέρονται ως ενιαία επιχείρηση όμως οι επιχειρήσεις είναι νομικά ανεξάρτητες μεταξύ τους. Στην ουσία το  franchising αποτελεί ένα «συμβατικό δίκτυο» λόγω της κοινής εμφάνισης όλων των καταστημάτων και του ομοιόμορφου του προϊόντος που παρέχει το σύστημα. 

Στην Ελλάδα, η σύμβαση franchise δεν ρυθμίζεται από ειδικό νομοθετικό πλαίσιο, αλλά εμπίπτει στις γενικές διατάξεις του Αστικού και Εμπορικού Δικαίου. Βασικές νομικές αρχές που την διέπουν περιλαμβάνουν: Το δίκαιο των συμβάσεων (ΑΚ 361 επ.), που ορίζει την ελευθερία των συμβαλλομένων μερών να διαμορφώσουν το περιεχόμενο της σύμβασης, Ο Νόμος περί Ανταγωνισμού (Ν. 3959/2011), που αποτρέπει πρακτικές περιορισμού του ανταγωνισμού, Η προστασία του καταναλωτή (Ν. 2251/1994), που αφορά τη διασφάλιση των συμφερόντων των τελικών πελατών, Οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ρυθμίζουν τις συμβάσεις franchise σε διακρατικό επίπεδο.

 Η σύμβαση franchise περιλαμβάνει για το δικαιοδότη τις ακόλουθες κύριες υποχρεώσεις:

•Υποχρεώσεις που αφορούν την παραχώρηση του πακέτου και ιδίως συμφωνίες για παραχώρηση άδειας χρήσης των διακριτικών γνωρισμάτων, ευρεσιτεχνιών, βιομηχανικών σχεδίων και τεχνογνωσίας

•Παροχή τεχνικής και οργανωτικής υποδομής με διαρκή παροχή πληροφοριών, συμβουλών, βοήθειας και υποστήριξης και αφορούν το στάδιο μετά την έναρξη της λειτουργίας της επιχείρησης. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται και η συμπερίληψη του δικαιοχρήστη στην διαφημιστική καμπάνια του συστήματος.

•Παροχή πρώτων υλών, προϊόντων και καταλόγου προμηθευτών με τους οποίους θα συναφθούν επί μέρους συμβάσεις πώλησης

•Συνεχής υποστήριξη του δικαιοχρήστη καθ΄ όλη τη διάρκεια λειτουργίας. Για παράδειγμα οικονομικές, λογιστικές συμβουλές, μεθόδους αξιολόγησης προσωπικού, η διενέργεια διαπραγματεύσεων για παραγγελίες κλπ.

•Υποχρέωση για την περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος υπό την έννοια ότι ο δικαιοδότης οφείλει να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της αγοράς και του καταναλωτικού κοινού εισάγοντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες.

•Διατήρηση της ομοιομορφίας του συστήματος επιβλέποντας την δράση των δικαιοχρηστών και καταστέλλοντας τις παραβατικές συμπεριφορές

Από την άλλη στο πλαίσιο της ανωτέρω συμβάσεως οι υποχρεώσεις του δικαιοχρήστη είναι κυρίως οι ακόλουθες:

•Καταβολή χρηματικών ανταλλαγμάτων. Αυτό συνίσταται κυρίως στην καταβολή εφάπαξ ποσού (entry fee) κατά την είσοδό του στο σύστημα και εν συνεχεία στην περιοδική καταβολή στο δικαιοδότη ορισμένου ποσοστού από τις εισπράξεις των πωλήσεων καθ’ όλη τη διάρκεια της συμβάσεως (royalties). 

•Η συμμόρφωση με τις οργανωτικές αρχές του συστήματος οφείλοντας να εφαρμόζει τις αρχές και την ομοιομορφία του συστήματος. Εν προκειμένω παρατηρείται μια πρωτοτυπία της σύμβασης franchise σε σύγκριση με την κλασική σύμβαση παραχώρησης κάποιου άυλου αγαθού στην οποία ο παραχωρησιούχος έχει μόνο δικαίωμα χρήσης, όχι όμως και υποχρέωση. Αντιθέτως στη σύμβαση franchise η παραχώρηση των διακριτικών γνωρισμάτων και εν γένει του «πακέτου» ενέχει υποχρέωση εφαρμογής και αξιοποίησής τους έναντι του δικαιοδότη, η παράβαση της οποίας έχει έννομες συνέπειες για τον δικαιοχρήστη. 

•Υποχρέωση ενημέρωσης του δικαιοδότη

•Υποχρέωση ανοχής διενέργειες ελέγχου από τον δικαιοδότη

Συμπερασματικά, η σύμβαση franchise αποτελεί μια ισχυρή στρατηγική ανάπτυξης επιχειρήσεων, παρέχοντας σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο στον franchisor όσο και στον franchisee. Ωστόσο, απαιτείται προσεκτική μελέτη των όρων της σύμβασης και νομική συμβουλή προτού συναφθεί, προκειμένου να διασφαλιστούν τα συμφέροντα και των δύο μερών. Η επιτυχία ενός franchise εξαρτάται από τη συνεργασία, τη συμμόρφωση με τα πρότυπα και την ορθή επιχειρηματική στρατηγική.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία σε συμβάσεις franchise και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά στη σύσταση ενός καταστήματος frachise χωρίς να υποπέσετε σε λάθη και παγίδες. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).