ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ – Διεκδίκηση Αποζημίωσης και Δικαιώματα Εργαζομένου
Από τις πιο δυσάρεστες καταστάσεις που ενδεχομένως θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένας εργαζόμενος στον εργασιακό του χώρο είναι το εργατικό ατύχημα. Για την ελληνική νομολογία το εργατικό ατύχημα συντελείται όταν επέλθει ο θάνατος ή η ανικανότητα του ασφαλισμένου για εργασία ή του ανασφάλιστου εξαιτίας ενός βίαιου περιστατικού, που συμβαίνει κατά την εκτέλεση της εργασίας ή ένεκα αυτής, ακόμα και κατά την μετάβαση του εργαζομένου στον τόπο της εργασίας του ή κατά την επιστροφή του στο σπίτι. Ειδικότερα ως βίαιο περιστατικό νοείται κάθε γεγονός ξένο προς τον οργανισμό του παθόντος, που δεν οφείλεται δηλαδή σε παθολογικά αίτια και το οποίο έχει ως απότοκο να προκληθεί πάθηση ή βλάβη ή επιδείνωση μιας ήδη υπάρχουσας νόσου. Προϋπόθεση βέβαια είναι το περιστατικό αυτό να συνδέεται με την εργασία με σχέση αιτίου – αποτελέσματος, άμεσα ή έμμεσα. Είναι σύνηθες λοιπόν στο βωμό της εξοικονόμησης του κόστους και της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης να γίνονται εκπτώσεις στους κανόνες ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται και να ισχύουν εξαντλητικά ωράρια εργασίας που σε συνδυασμό και με την ‘’κακή τύχη’’ να συντείνουν στην πρόκληση εργατικών ατυχημάτων. Εφόσον λοιπόν ο εργαζόμενος έρθει αντιμέτωπος με μια τέτοια δύσκολη συνθήκη το πρώτο και το πιο βασικό που πρέπει να κάνει είναι να μην συναινέσει στην συγκάλυψη του ατυχήματος, αλλά να προβεί στην διεκδίκηση κάθε νόμιμου δικαιώματός του.
Στην περίπτωση που το εργατικό ατύχημα συμβεί στον εργαζόμενο κατά την διάρκεια εκτέλεσης της εργασίας του τότε είναι εξαιρετικά εύκολο αυτό να αποδειχθεί, διότι ο αιτιώδης σύνδεσμος του βίαιου γεγονότος και της εργασίας είναι προφανής (πχ. τραυματισμός από κάποιο εργαλείο, εξάντληση του οργανισμού λόγω καταβολής υπέρμετρης προσπάθειας). Αν έγινε με αφορμή την εργασία τότε ο νόμος προβλέπει ότι ως εργατικό ατύχημα θα αντιμετωπιστεί και η περίπτωση που ο εργαζόμενος τραυματίζεται κατά την προσέλευση ή την απομάκρυνση του από την εργασία, εφόσον η διαδρομή που ακολουθεί είναι η συνηθισμένη ή όταν ο εργαζόμενος ναι μεν απομακρύνεται από το χώρο εργασίας του αλλά αυτό γίνεται αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση σκοπών της. Το ίδιο ισχύει και αν αυτός απέχει από τις αρμοδιότητες του για ορισμένη ώρα και ενώ βρίσκεται σε κοντινή απόσταση τραυματίζεται (πχ ενώ είναι σε διάλειμμα). Τέλος υπάρχει πρόβλεψη και για την περίπτωση της επαγγελματικής ασθένειας, όπου έχει κριθεί ότι εργατικό ατύχημα συνιστά και η συνθήκη που υπήρχε ήδη η νόσος αλλά η υγεία του εργαζόμενου επιδεινώνεται εξαιτίας ασυνήθιστων και δυσμενών συνθηκών εργασίας. Κατά τον νόμο ακόμα και η εκδήλωση της νόσου κατά την διάρκεια κανονικών συνθηκών εργασίας μπορεί να θεωρηθεί εργατικό ατύχημα αν ο εργοδότης ενώ ενημερώθηκε για το πρόβλημα δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του εργαζομένου.
Ο εργαζόμενος διατηρεί το δικαίωμα του για αποζημίωση είτε είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ είτε απασχολούνταν σε μαύρη εργασία, αδήλωτη κλπ. Συνεπώς έχει την ευχέρεια να προβεί:
• στην άσκηση αγωγής αποζημίωσης για την περιουσιακή ζημία που υπέστη αν ο τραυματισμός του διήρκησε το λιγότερο 4 μέρες. Εν προκειμένω απαιτείται απλώς αντικειμενική ευθύνη του εργοδότη και η αποζημίωση μπορεί να είναι περιορισμένη ή και πλήρης εάν αποδειχθεί δόλος του εργοδότη.
• στην άσκηση αγωγής αποζημίωσης για ηθική βλάβη εφόσον συντρέχει πταίσμα του εργοδότη.
• στην διεκδίκηση ιατρικοφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης από τον ΕΦΚΑ αν είναι ασφαλισμένος και από τον εργοδότη αν είναι ανασφάλιστος, καθώς επίσης και αναρρωτικής άδειας και επιδόματος ασθένειας.
• στην διεκδίκηση σύνταξης αναπηρίας από τον ΕΦΚΑ σε περίπτωση που λόγω του ατυχήματος κατέστη ανάπηρος.
Άξιο αναφοράς είναι πως στην τραγική περίπτωση που το εργατικό ατύχημα αποβεί θανατηφόρο για τον εργαζόμενο τότε η οικογένεια του παθόντος έχει κάθε δικαίωμα να ασκήσει αγωγή και να διεκδικήσει αποζημίωση για ψυχική οδύνη.
Ο εργοδότης από την πλευρά του οφείλει από την στιγμή που θα συμβεί ένα ατύχημα στο χώρο εργασίας να αντιδράσει τηρώντας τις επιταγές του νόμου. Υποχρεούται να αναγγείλει το ατύχημα εντός 24ώρου στην Επιθεώρηση Εργασίας, στην Αστυνομία και στον ασφαλιστικό φορέα του παθόντος. Επιπρόσθετα πρέπει να τηρεί ειδικό βιβλίο εργατικών ατυχημάτων, όπου θα αναγράφονται τα αίτια του ατυχήματος και θα γίνεται και περιγραφή του, καθώς επίσης και κατάλογο των εργατικών ατυχημάτων και ειδικό βιβλίο καταχώρισης των μετρήσεων και των αποτελεσμάτων που θα προκύπτουν από τον έλεγχο του εργασιακού περιβάλλοντος και τις ιατρικές εξετάσεις. Ο εργοδότης πάντως οφείλει σε κάθε περίπτωση να συμμορφώνεται στις υποδείξεις των τεχνικών και υγειονομικών επιθεωρητών εργασίας και να λαμβάνει κάθε μέτρο πρόληψης.
Εν κατακλείδι η έννοια του εργατικού ατυχήματος είναι αρκετά ευρεία και καλύπτει τις περισσότερες περιπτώσεις, όπου η μέριμνα για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας του εργαζομένου δεν ήταν η δέουσα είτε γιατί τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν ακατάλληλα είτε γιατί υπήρχε δόλος από την πλευρά του εργοδότη ή των προστηθέντων του. Συνεπώς προκειμένου να μπορεί ένα ατύχημα να αναγνωριστεί εγκαίρως ως εργατικό και να επιτευχθεί η ολοκληρωμένη προστασία του παθόντος θα πρέπει αφενός ο εργοδότης να έχει λάβει κάθε αναγκαίο μέτρο και αφετέρου ο εργαζόμενος να γνωρίζει τα δικαιώματα του, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει κάθε αξίωση που προβλέπει ο νόμος για την περίπτωση του.
*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία σε θέματα εργατικού ατυχήματος και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά στην δικαστική διεκδίκηση αποζημίωσης. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).