ΒΙΑ ΣΕ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ - ΟΠΑΔΙΚΗ ΒΙΑ
Με τον όρο «οπαδική βία» γίνεται περιγραφή των ανάρμοστων και βίαιων πράξεων οπαδών αθλητικών ομάδων συνήθως πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά από κάποιον αθλητικό αγώνα, οι οποίες οδηγούν στη διατάραξη της έννομης τάξης. Οι ύβρεις στα γήπεδα κατά τη διάρκεια τέλεσης των αγώνων, οι ρατσιστικές φραστικές επιθέσεις, η βίαιη συμπεριφορά σε αυτούς τους χώρους, οι εισβολές οπαδών στον αγωνιστικό χώρο με στόχο την πρόκληση αναταραχών και οι βίαιες συγκρούσεις μεταξύ των αντίπαλων οπαδών όπως και μεταξύ των οπαδών και της αστυνομίας, εντός και εκτός γηπέδων, είναι μερικές από τις μορφές της εκδήλωσης του φαινομένου της οπαδικής βίας.
Στην χώρα μας η αντιμετώπιση του φαινομένου αυτού επιδιώκεται μέσω του Ν. 2725/1999, ο οποίος υφίσταται συνεχείς τροποποιήσεις με σκοπό τον εκσυγχρονισμού του και την θέσπιση αποτελεσματικότερων μέτρων ελέγχου και εποπτείας των γηπέδων. Οι πιο πρόσφατες προσπάθειες επικαιροποίησης εντοπίζονται στους Ν. 4908/2022 και 5085/2024. Με τα παραπάνω νομοθετήματα θεσπίζονται ιδιαίτερα όργανα και εποπτικές αρχές ελέγχου τήρησης των κανόνων ασφαλείας στα γήπεδα, προβλέπεται η ταυτοποίηση των κατόχων εισιτηρίων για την παρακολούθηση μίας αθλητικής συνάντησης μέσω της αξιοποίησης σύγχρονων τεχνολογικών μεθόδων, η απαγόρευση διάθεσης εισιτηρίων σε ορισμένο αθλητικό όμιλο ή/και του φιλάθλους του εφόσον συντρέχουν λόγοι προστασίας της δημόσιας τάξης (άρθρο 41Γ Ν.2725/1999), η αστυνόμευση των γηπέδων καθώς και η απαγόρευση ανάρτησης στην αθλητική εγκατάσταση πανό ή άλλων επιγραφών πολιτικού, θρησκευτικού ή ιδεολογικού χαρακτήρα, με περιεχόμενο υβριστικό, ρατσιστικό ή σεξιστικό. Στο άρθρο 41Ε ρυθμίζονται οι όροι ηλεκτρονικής επιτήρησης των αθλητικών χώρων, ενώ στο ισχύον κρίσιμο άρθρο 41ΣΤ προβλέπονται οι ποινικές κυρώσεις των ιδιαίτερων μορφών εμφάνισης της οπαδικής βίας.
Συγκεκριμένα, οι παραβάτες του νόμου τιμωρούνται:
1. Με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, όποιος εκ προθέσεως μέσα σε αθλητικές εγκαταστάσεις ή στον αμέσως περιβάλλοντα χώρο τους ή στις βοηθητικές εγκαταστάσεις ή στους χώρους προσέλευσης και στάθμευσης, κατά τη διάρκεια αθλητικής εκδήλωσης:
α) ρίχνει προς τον αγωνιστικό χώρο ή εναντίον άλλου οποιοδήποτε αντικείμενο, που μπορεί να προκαλέσει έστω και ελαφρά σωματική βλάβη,
β) βιαιοπραγεί κατά άλλου, ανεξάρτητα εάν από τη βιαιοπραγία επήλθε σωματική βλάβη, ή εκτοξεύει απειλές κατά προσώπου, το οποίο σύμφωνα με τους κανονισμούς της οικείας αθλητικής ομοσπονδίας αναγράφεται στο φύλλο αγώνα,
γ) κατέχει ή χρησιμοποιεί αντικείμενα που μπορούν να προκαλέσουν σωματικές βλάβες,
δ) κατέχει ή χρησιμοποιεί βεγγαλικά, καπνογόνα, κροτίδες και γενικά εύφλεκτες ύλες,
ε) εισέρχεται και παραμένει σε αθλητική εγκατάσταση κατά τη διεξαγωγή αθλητικής συνάντησης έχοντας καλυμμένα χαρακτηριστικά του προσώπου του, με σκοπό να παρεμποδίσει την ανίχνευση και καταγραφή του από τις συσκευές καταγραφής εικόνας.
2. Με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος τελεί κάποια από τις πράξεις της προηγούμενης παραγράφου με αφορμή μία αθλητική εκδήλωση πριν από την έναρξη ή μετά τη λήξη της ή μακριά από τον χώρο που προορίζεται για την εκδήλωση αυτήν και όποιος απευθύνει ατομικά ή ως μέλος ομάδας σε τρίτους εκφράσεις που προσβάλλουν την εθνική ταυτότητα των προσώπων αυτών ή είναι ρατσιστικού περιεχομένου ή προσβάλλει τον εθνικό ύμνο, τα ολυμπιακά σύμβολα ή τους ολυμπιακούς αγώνες.
3. Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή, εκτός εάν η πράξη τιμωρείται βαρύτερα σύμφωνα με άλλη διάταξη, τιμωρείται όποιος, χωρίς δικαίωμα εισέρχεται στον αγωνιστικό χώρο ή στον χώρο των αποδυτηρίων ή στους διαδρόμους που συνδέουν τους ανωτέρω χώρους και με σκοπό τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής του αγώνα ή την πρόκληση επεισοδίων, βιαιοπραγεί κατά άλλου ή/και εκτοξεύει απειλές κατά προσώπου.
Επιβαρυντική περίπτωση που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών έχουμε εφόσον από τις συνθήκες τέλεσης των παραπάνω αδικημάτων προκύπτει ότι ο δράστης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για την ομαλή τέλεση των αθλητικών εκδηλώσεων ενώ η διάπραξη συγκεκριμένων αδικημάτων του Ειδικού Μέρους του Ποινικού μας Κώδικα σε τοπική και χρονική συνάφεια με την αθλητική εκδήλωση θεωρείται ιδιαίτερα επιβαρυντική περίπτωση που επισύρει αυξημένη ποινή μέχρι το ανώτατο όριο του είδους της ποινής.
Επιπλέον, τιμωρείται η υποκίνηση, ενθάρρυνση, διευκόλυνση τέλεσης των παραπάνω με ποινή φυλάκισης έξι (6) μηνών, η οποία και διπλασιάζεται όταν στρέφεται σε βάρος οργάνων του επαγγελματικού αθλητισμού αλλά και κατά δημοσιογράφων.
Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας καθώς και η αναστολή εκτέλεσης αυτής ενώ επιβάλλεται ως παρεπόμενη ποινή η απαγόρευση προσέλευσης και παρακολούθησης όλων των αθλητικών εκδηλώσεων, αδιακρίτως αθλήματος.
Τα αδικήματα αυτά διώκονται αυτεπαγγέλτως ενώ καθ’ ύλην αρμόδιο δικαστήριο είναι το Τριμελές Πλημμελειοδικείο του τόπου τέλεσης. Εν προκειμένω, εφαρμόζεται η αυτόφωρη επί πλημμελημάτων διαδικασία.
Τέλος, οι ποινές των παραπάνω διατάξεων εφαρμόζονται και για τα αδικήματα που τελούνται σε τόπο και χρόνο που δεν συνδέονται με συγκεκριμένη αθλητική εκδήλωση πλην, όμως, έχουν σαφή αθλητική αναφορά και αθλητικό υπόβαθρο που ανάγεται σε αντιπαλότητα μεταξύ οπαδών αθλητικών ομάδων.