ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΜΙΚΡΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ

Τεράστια καινοτομία επέφερε στο Ελληνικό Πτωχευτικό Δίκαιο από το 2021 ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας (Νόμος 4738/2020) ως προς το ποιος μπορεί πλέον να πτωχεύσει και να απαλλαγεί έτσι από τα χρέη του. Ειδικότερα, δεν απαιτείται πλέον να φέρει κάποιος την εμπορική ιδιότητα –να είναι δηλαδή έμπορος ή επιχειρηματίας ή να έχει επιχειρηματικά δάνεια ή να έχει εταιρεία ή ατομική επιχείρηση– προκειμένου να καταθέσει αίτηση πτώχευσης. Πλέον, κάθε φυσικό πρόσωπο ανεξαιρέτως δύναται να ακολουθήσει την πτωχευτική οδό, να απαλλαχθεί από τα χρέη του και να του δοθεί έτσι μία δεύτερη ευκαιρία στο κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι.

Η «πτώχευση μικρού αντικειμένου», όπως αποκαλείται, ρυθμίζεται στα άρθρα 172-188 του ν. 4738/2020. Βεβαίως, ο προκείμενος θεσμός δεν εξυπηρετεί αποκλειστικώς φυσικά πρόσωπα, αλλά και νομικά πρόσωπα ή ατομικές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι πληρούνται τα οικονομοτεχνικά κριτήρια που αναφέρονται κάτωθι. Επομένως, τόσο φυσικά πρόσωπα έμποροι (ατομικές επιχειρήσεις/επιτηδευματίες) και μη έμποροι, όσο και νομικά πρόσωπα, δύνανται να υπαχθούν στην απλοποιημένη διαδικασία πτώχευσης μικρού αντικειμένου.

Αρχής γενομένης, Μικρού Αντικειμένου Πτωχεύσεις ορίζονται αυτές, στις οποίες ο οφειλέτης ικανοποιεί τα κριτήρια προσδιορισμού της πολύ μικρής οντότητας του άρθρου 2 του ν. 4308/2014, των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων. Στην περίπτωση των νομικών προσώπων, εάν το καθαρό ύψος του κύκλου εργασιών υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ δεν θεωρούνται πολύ μικρή οντότητα. Στην περίπτωση των φυσικών προσώπων, το κριτήριο που αφορά το ενεργητικό εφαρμόζεται στην περιουσία του προσώπου, όπως αυτή προκύπτει από τις οικείες φορολογικές δηλώσεις Ε9 και ΕΝΦΙΑ.

Ακολούθως, πολύ μικρές οντότητες (τόσο για φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα, έμπορους και μη) είναι οι οντότητες, οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:

α) Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ.

β) Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ.

γ) Μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου: 10 άτομα.

Ειδικά δε, η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία και η ατομική επιχείρηση, εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ.

Σε πτώχευση, βεβαίως, κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, ήτοι αυτός που αδυνατεί να εκπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του (προς τράπεζες, Δημόσιο, εργαζόμενους, προμηθευτές) κατά τρόπο γενικό και μόνιμο.

Συγκεκριμένα δε για τις Πτωχεύσεις Μικρού Αντικειμένου, τεκμαίρεται ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών, όταν δεν καταβάλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον εξήντα τοις εκατό (60%) των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον έξι (6) μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ. Συνεπώς, αν αποδειχθεί η συγκεκριμένη πραγματική κατάσταση, ο οφειλέτης τεκμαίρεται ότι βρίσκεται σε παύση πληρωμών και πτωχεύει άνευ άλλου. Πάρα ταύτα και το προκείμενο τεκμήριο να μην πληρούται, αυτό δεν σημαίνει ότι ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δεν θα πτωχεύσει αντίστοιχα.

Επίσης, πτώχευση κηρύσσεται εφόσον, με βάση τα οικονομικά στοιχεία που τίθενται υπόψη του δικαστηρίου, πιθανολογείται ότι η περιουσία ή το εισόδημα του οφειλέτη, επαρκούν για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας. Άλλως, ο οφειλέτης δεν πτωχεύει και το δικαστήριο διατάσσει την καταχώριση του ονόματος ή της επωνυμίας, κατά περίπτωση, του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας.

Η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης, οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Σε περίπτωση οφειλέτη φυσικού προσώπου, από την κήρυξη της πτώχευσης μέχρι την απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του, στην πτωχευτική περιουσία ανήκει το μέρος του ετησίου εισοδήματός του, αφού αφαιρεθούν οι φόροι και οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, που υπερβαίνει το ποσό των ετήσιων ευλόγων δαπανών διαβίωσης ή το δωδεκαπλάσιο του ακατάσχετου, όποιο είναι υψηλότερο εκ των δύο. 

Τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας ανεξαρτήτως ύψους, όταν, έπειτα από αίτησή του, το πτωχευτικό δικαστήριο διαπιστώσει ότι η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του οφειλέτη ή/και άλλα πάγια περιουσιακά του στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το δέκα τοις εκατό (10%) των συνολικών του υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ, εξαιρουμένων όσων έχουν αποκτηθεί στην διάρκεια των δώδεκα (12) μηνών που προηγούνται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης. Στην περίπτωση δε που τα ετήσια εισοδήματά του οφειλέτη υπερβαίνουν το πενταπλάσιο των ευλόγων δαπανών διαβίωσης, το υπερβάλλον ποσό ανήκει στην πτωχευτική περιουσία.

Δεν ανήκουν στην πτωχευτική περιουσία τα ακατάσχετα ή εξαιρούμενα με ειδικές διατάξεις νόμων περιουσιακά στοιχεία και εισοδήματα του οφειλέτη, όπως λόγου χάριν ο μισθός κι η σύνταξη.

Στην πτωχευτική περιουσία δεν περιλαμβάνεται επίσης, η περιουσία που αποκτά ο οφειλέτης μετά την κήρυξη της πτώχευσης. 

Η αίτηση πτώχευσης μικρού αντικειμένου υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας και δημοσιοποιείται για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών. Σε περίπτωση που εντός του εν λόγω χρονικού διαστήματος δεν υποβληθεί παρέμβαση κάποιου πιστωτή κατά της αίτησης ή υποβληθεί παρέμβαση που αφορά μόνο στον διορισμό συνδίκου, η αίτηση γίνεται δεκτή με μόνη τη διαπίστωση παρέλευσης του χρονικού διαστήματος από το πτωχευτικό δικαστήριο. Επομένως, αν παρέλθει χρονικό διάστημα τριάντα (30) ημερών από τη στιγμή της δημοσιοποίησης της αίτησης πτώχευσης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας και οι πιστωτές/δανειστές του οφειλέτη δεν υποβάλουν παρέμβαση προς απόρριψη της αίτησης, το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο να κηρύξει τον οφειλέτη σε καθεστώς πτώχευσης.

Από την κήρυξη της πτώχευσης, αναστέλλονται αυτοδικαίως όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πτωχευτικών πιστωτών κατά του οφειλέτη προς ικανοποίηση ή εκπλήρωση πτωχευτικών απαιτήσεών τους. Ιδίως, απαγορεύεται η έναρξη ή συνέχιση της αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών ή καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση των δικών επ’ αυτών, η άσκηση ή εκδίκαση ένδικων μέσων, η έκδοση πράξεων διοικητικής φύσεως, ή η εκτέλεση τους σε στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας, συμπεριλαμβανομένων και των μέτρων διοικητικής εκτέλεσης από το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Ακολούθως, ο οφειλέτης - φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται πλήρως από κάθε οφειλή του προς τους πτωχευτικούς πιστωτές για τρία (3) έτη από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή την καταχώρηση του ονόματος ή της επωνυμίας, κατά περίπτωση, του οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας, στην περίπτωση που κρίθηκε ανεπάρκεια της περιουσίας ή/και του εισοδήματος του οφειλέτη να καλύψει τα έξοδα της πτωχευτικής διαδικασίας.

Καταληκτικά και συμπερασματικά, ο οφειλέτης – φυσικό πρόσωπο δύναται να απαλλαχθεί από τα χρέη του, ακόμη και στην περίπτωση που δεν κηρυχθεί η πτώχευσή του από το αρμόδιο διικαστήριο, λόγω του ότι δεν επαρκεί η περιουσία/εισόδημά του για την κάλυψη των πτωχευτικών χρεών και των εξόδων της πτωχευτικής διαδικασίας. Στην περίπτωση αυτή και πάλι απαλλάσσεται, τρία (3) έτη από την καταχώριση του ονόματός του στο οικείο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας. Ακόμη, δηλαδή, κι αν ο οφειλέτης-φυσικό πρόσωπο δεν πτώχευσε, πάλι απαλλάσσεται τα χρέη του. Αυτό, σε συνδυασμό με το ότι από την κήρυξη της πτώχευσης αναστέλλονται αυτοδικαίως όλα τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και κατάσχεσης των πιστωτών έναντι του οφειλέτη, καθιστούν το όλο εγχείρημα της Πτωχεύσεις Μικρού Αντικειμένου –ιδίως για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα– ιδιαίτερα ελκυστικό σε όποιον επιθυμεί να απαλλαχθεί από τα χρέη, να λάβει μία δεύτερη ευκαιρία και να πραγματοποιήσει ένα νέο ξεκίνημα (fresh start) οικονομικά, εισοδηματικά, επαγγελματικά, επιχειρηματικά, εμπορικά και κοινωνικά.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία στην Πτώχευση Μικρού Αντικειμένου του νόμου 4738/2020 και μπορεί να σας συνδράμει ορθά και αποτελεσματικά στην υποβολή της αίτησης για λογαριασμό σας και την εκπροσώπησή σας ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).