ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ

Κάθε δημιουργός και καλλιτέχνης που παράγει ένα έργο, αντλεί από αυτό δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας όπως περιγράφονται στο νόμο (Ν.2121/1993, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το Ν.4481/2017), έχοντας το απόλυτο και αποκλειστικό δικαίωμα να αξιοποιεί και να εκμεταλλεύεται το έργο αλλά και το δικαίωμα να λαμβάνει κάθε δικαστικό μέτρο για  την προστασία του σε περιπτώσεις παράνομης μη εξουσιοδοτημένης αντιγραφής και χρήσης του έργου από τρίτους.

Βασική προϋπόθεση προκειμένου ένα έργο να λάβει την προστασία των νομοθετικών διατάξεων περί πνευματικής ιδιοκτησίας είναι αυτό να χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία.

Λόγω της μεγάλης ποικιλομορφίας των επιστημονικών ή καλλιτεχνικών έργων δεν μπορεί να συμπεριληφθεί το σύνολο αυτών σε μία λίστα, ωστόσο παρατίθενται ενδεικτικά ορισμένα βασικά έργα που απολαμβάνουν της νομοθετικής προστασίας: γραπτά ή προφορικά κείμενα, μουσικές συνθέσεις, θεατρικά έργα, χορογραφίες, παντομίμες, οπτικοακουστικά έργα, έργα εικαστικών τεχνών στα οποία περιλαμβάνονται τα αρχιτεκτονικά έργα και οι φωτογραφίες, προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και το προπαρασκευαστικό υλικό του σχεδιασμού τους, μεταφράσεις, διασκευές, προσαρμογές και άλλες μετατροπές έργων ή εκφράσεων της λαϊκής παράδοσης, εγκυκλοπαίδειες, συλλογές και βάσεις δεδομένων, εφόσον η επιλογή ή η διευθέτηση του περιεχομένου τους είναι πρωτότυπη, κ.α. 

Η διάρκεια των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας εκτείνεται για ολόκληρη τη ζωή του δημιουργού και εβδομήντα (70) χρόνια από τον θάνατό του, που υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους, το οποίο έπεται εκείνου του θανάτου του δημιουργού.

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας χωρίζονται σε περιουσιακά (αυτά που δίνουν στον δημιουργό τη δυνατότητα να εκμεταλλευθεί το έργο και να επωφεληθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο οικονομικά -όπως ενδεικτικά το δικαίωμα εγγραφής και αναπαραγωγής του έργου-) και στο ηθικό δικαίωμα που αντανακλά την προσωπική σχέση μεταξύ του δημιουργού και του έργου του (ενδεικτικά το δικαίωμα πατρότητας επί του έργου). 

Προκειμένου ένας δημιουργός να εξασφαλίσει την απαραίτητη προστασία του επιστημονικού και καλλιτεχνικού του έργου, ιδίως όταν πρόκειται να συνεργαστεί με οποιαδήποτε εταιρεία για την αξιοποίηση του ή συγκεκριμένο φορέα συλλογικής διαχείρισης, είναι απαραίτητο να συμβουλευτεί προηγουμένως εξειδικευμένο δικηγόρο με γνώσεις πνευματικής ιδιοκτησίας, προκειμένου να προετοιμάσει για λογαριασμό του το απαραίτητο ιδιωτικό συμφωνητικό που θα προστατεύει επαρκώς τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του δημιουργού, με ιδιαίτερη μέριμνα στη μη μεταβίβαση τους σε τρίτους ή την περιορισμένη μεταβίβαση/παραχώρηση τους αποκλειστικά για τους σκοπούς της δέουσας εκμετάλλευσης τους από τον δημιουργό. Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος, ένας δημιουργός να παραχωρήσει άθελα του περιουσιακά του δικαιώματα σε τρίτες εταιρείες και πρόσωπα, τα οποία θα εισπράττουν οικονομικά οφέλη από το έργο ενός δημιουργού, τα οποία κανονικά θα έπρεπε να εισπράττει ο δημιουργός. 

Τέλος, συχνό είναι το φαινόμενο να αντιγράφονται και να υποκλέπτονται τα πνευματικά δικαιώματα ενός καλλιτεχνικού έργου από τρίτους. Σε αυτήν την περίπτωση μπορείτε να κινηθείτε τόσο σε αστικό όσο και ποινικό επίπεδο για την προστασία των δικαιωμάτων σας. Για μια τέτοια ενέργεια η συμβολή ενός εξειδικευμένου δικηγόρου κρίνεται απαραίτητη. 

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία στην κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων καλλιτεχνών και μπορεί να σας συνδράμει αποτελεσματικά στη νομική προστασία των πνευματικών σας δικαιωμάτων. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).

Το άρθρο έγραψε ο εξειδικευμένος συνεργάτης του γραφείου μας – Ευστάθιος Παπαγεωργίου.