Νέος νόμος για την παραγραφή των ποινών (Ν. 4689/2020)
Με τον Ν. 4689/2020 (ΦΕΚ Α' 103/27.05.2020) επιχειρήθηκε η αποσυμφόρηση για ακόμη μία φορά (μετά τον Ν.4411/2016) των δικαστηρίων από ποινικές υποθέσεις μικρής απαξίας.
Στα αδικήματα που παραγράφονται ανήκουν αυτά για τα οποία προβλέπεται από τον ποινικό κώδικα ποινή έως 1 έτος ή χρηματική ή παροχή κοινωφελούς εργασίας. Μερικά από τα κυριότερα αδικήματα που παραγράφονται είναι: ΑΠΕΙΘΕΙΑ (169 ΠΚ), ΟΛΩΣ ΕΛΑΦΡΑ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΛΑΒΗ (308 ΠΚ), ΑΠΕΙΛΗ (333 ΠΚ), ΕΞΥΒΡΙΣΗ (361 ΠΚ), ΚΛΟΠΗ ΚΑΙ ΥΠΕΞΑΙΡΕΣΗ ΜΙΚΡΗΣ ΑΞΙΑΣ (377 ΠΚ), ΦΘΟΡΑ ΞΕΝΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΜΙΚΡΗΣ ΑΞΙΑΣ (378 ΠΚ). Επίσης προβλέπεται και η παραγραφή των ποινών έως 6 μηνών, των χρηματικών ποινών και των ποινών κοινωφελούς εργασίας που έχουν επιβληθεί αυτοτελώς και όχι κατά μετατροπή ποινής φυλάκισης κατά τον παλαιό ΠΚ.
Βέβαια προβλέπονται και αρκετές εξαιρέσεις για αδικήματα που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγραφής (βλ. παρακάτω) καθώς και η ρήτρα ότι η παραγραφή αναιρείται και η ποινική δίωξη ή η εκτέλεση της ποινής συνεχίζεται αν ο ωφεληθείς υποπέσει μέσα σε δύο (2) έτη από τη δημοσίευση του παρόντος (μέχρι δηλαδή τις 27.05.2022) σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη και καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι (6) μηνών.
Συγκεκριμένα προβλέπεται:
Α) Η παραγραφή και παύση της ποινικής δίωξης για πλημμελήματα που τελέστηκαν μέχρι και την 30.04.2020, κατά των οποίων ο νόμος, ως κύρια ποινή, απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας ή σωρευτικά κάποιες από τις παραπάνω ποινές. Η ανωτέρω διάταξη δεν εφαρμόζεται σε πλημμελήματα για τα οποία η χρηματική ποινή ή η παροχή κοινωφελούς εργασίας προβλέπονται διαζευκτικά με ποινή φυλάκισης άνω του ενός (1) έτους.
Οι δικογραφίες που αφορούν στις παραπάνω αξιόποινες πράξεις, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα.
Η παραγραφή του αξιόποινου και η παύση της ποινικής δίωξης, δεν ισχύει για τα πλημμελήματα, που προβλέπονται και τιμωρούνται από τις εξής διατάξεις: α) των άρθρων 82Α (εγκλήματα ρατσιστικού χαρακτήρα), 142 (έκθεση σε κίνδυνο αντιποίνων από αμέλεια), 155 (προσβολή συμβόλων άλλου κράτους), 158 παρ. 2 (νόθευση εκλογής ή ψηφοφορίας περιφερειακής ή τοπικής αυτοδιοίκησης), 160 (αντιποίηση πολιτικού αξιώματος), 163 (παραβίαση μυστικότητας ψηφοφορίας), 166 παρ. 1 (διατάραξη εκλογικής διαδικασίας), 168 παρ. 3 (διατάραξη πλειστηριασμού), 169 Α (παραβίαση δικαστικής απόφασης), 173 παρ. 1 (απόδραση κρατουμένου), 175 (αντιποίηση), 178 (παραβίαση σφραγίδων), 183 (διέγερση σε ανυπακοή), 184 παρ. 1 (διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων), 221 παρ. 2 εδάφιο πρώτο (δικαστική χρήση ψευδούς ιατρικού πιστοποιητικού), 230 (ψευδής καταγγελία), 285 παρ. 4 περ. α’ (παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών από αμέλεια), 304Α παρ. 1 εδάφιο δεύτερο (σωματική βλάβη εμβρύου ή νεογνού από αμέλεια), 337 παρ. 1 (προσβολή γενετήσιας αξιοπρέπειας), 358 (παραβίαση υποχρέωσης για διατροφή) και 377 (κλοπή και υπεξαίρεση μικρής αξίας για τις περιπτώσεις αγοράς εμπορευμάτων με πίστωση) του Ποινικού Κώδικα και του άρθρου 10 (διατάραξη ησυχίας) του ν. 4637/2019 (Α’ 180).
Β) Η παραγραφή των ποινών: α) φυλάκισης διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών ή β) χρηματικές ποινές ή γ) ποινές παροχής κοινωφελούς εργασίας, που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, εφόσον οι αποφάσεις δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι ποινές αυτές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τις 27.05.2020. Η ανωτέρω διάταξη δεν εφαρμόζεται για χρηματικές ποινές που έχουν επιβληθεί σωρευτικά με ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι (6) μηνών.
Οι μη εκτελεσθείσες κατά τα ανωτέρω αποφάσεις τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα.
Εξαιρούνται των ως άνω ρυθμίσεων αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 82Α (εγκλήματα ρατσιστικού χαρακτήρα), 235 (δωροληψία υπαλλήλου), 236 (δωροδοκία υπαλλήλου), 237 (δωροδοκία και δωροληψία δικαστικών λειτουργών), 242 (ψευδής βεβαίωση, νόθευση), 259 (παράβαση καθήκοντος), 285 (παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών), 358 (παραβίαση υποχρέωσης για διατροφή) και 390 (απιστία) του Π.Κ., καθώς και των νόμων 927/1979 (Α’ 139) (δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους και δημόσια επιδοκιμασία εγκλημάτων), 3304/2005 (Α’ 16), του άρθρου 11 του ν. 4443/2016 (Α’ 232) (απαγόρευση διακριτικής μεταχείρισης για λόγους φυλής, χρώματος, φύλου κλπ) και της παρ. 6 του άρθρου πρώτου της από 25.02.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 42) (παραβίαση μέτρων πρόληψης για τον κορονοϊό), όπως κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4682/2020 (Α’ 76).