ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 259 του Ν. 4072/2012, η προσωπική εταιρεία λύεται για τους εξής λόγους:

1. Λήξη του χρόνου διάρκειας: Εάν η εταιρεία έχει συσταθεί για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, λύεται αυτοδικαίως με τη λήξη της.

2. Απόφαση των εταίρων: Οι εταίροι μπορούν να αποφασίσουν τη λύση της εταιρείας με ομόφωνη απόφαση, εκτός εάν το καταστατικό ορίζει διαφορετικά.

3. Πτώχευση της εταιρείας: Η κήρυξη της εταιρείας σε πτώχευση συνεπάγεται τη λύση της.

4. Δικαστική απόφαση: Οποιοσδήποτε εταίρος μπορεί να ζητήσει τη λύση της εταιρείας από το δικαστήριο, εφόσον συντρέχουν σπουδαίοι λόγοι, όπως σοβαρές διαφωνίες ή παραβίαση των υποχρεώσεων από κάποιον εταίρο. Η δικαστική λύση της εταιρείας για σπουδαίο λόγο αφορά τόσο την εταιρεία αορίστου, όσο και την ορισμένου χρόνου. Ο σπουδαίος λόγος κρίνεται κατά τις περιστάσεις και σε συνάρτηση με τη γενικότερη οργάνωση της συγκεκριμένης εταιρείας, η οποία θα αποτελεί τον κύριο οδηγό για την εκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης, που δημιούργησε ο προβαλλόμενος σπουδαίος λόγος. Κεντρικός άξονας είναι η γενική αρχή της διατήρησης της εμπορικής επιχείρησης και το επιβεβλημένο της απομάκρυνσης από τον απόλυτα προσωποπαγή χαρακτήρα των προσωπικών εταιριών. Μάλιστα, η εκ μέρους εταίρου καταγγελία της εταιρείας έχει πλέον απαλειφθεί ως προβλεπόμενος από το νόμο λόγος λύσης της προσωπικής εταιρείας, ισχύει όμως ως τέτοιος λόγος, εφόσον προβλέπεται στην εταιρική σύμβαση. 

Εκκαθάριση Προσωπικής Εταιρείας – Άρθρο 268 Ν. 4072/2012

Μετά τη λύση της προσωπικής εταιρείας, ακολουθεί η διαδικασία εκκαθάρισης, εκτός εάν η εταιρεία κηρυχθεί σε πτώχευση. Ο νόμος 4072/2012 δίνει τη δυνατότητα στους εταίρους να μην ακολουθήσουν τη διαδικασία της εκκαθάρισης αλλά να προβλέψουν άλλο τρόπο για την διευθέτηση των μεταξύ τους εκκρεμοτήτων. 

Βασική αρχή κατά το στάδιο της εκκαθάρισης είναι η διατήρηση νομικής προσωπικότητας: Η εταιρεία συνεχίζει να υπάρχει για τις ανάγκες της εκκαθάρισης και εκπροσωπείται από τους εκκαθαριστές. Επομένως, η εκκίνηση του σταδίου της εκκαθάρισης δεν σημαίνει ότι παύει να υπάρχει το νομικό πρόσωπο της εταιρείας. Το στάδιο της εκκαθάρισης δεν παύει πριν εξοφληθούν όλες οι υποχρεώσεις της εταιρείας και, εάν, μετά τη λήξη των εργασιών της εκκαθάρισης, διαπιστωθεί η ύπαρξη εταιρικής απαίτησης ή εταιρικού χρέους, τότε επαναλαμβάνονται οι εργασίες της εκκαθάρισης και συνεχίζεται η εκπροσώπηση της εταιρείας από τον εκκαθαριστή. Κατά το στάδιο δε αυτό φορέας των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων της εταιρείας είναι το νομικό πρόσωπο αυτής, το οποίο και κινεί της σχετικές δίκες, εκπροσωπούμενο από τον εκκαθαριστή.

Η διαδικασία της εκκαθάρισης σύμφωνα με το άρθρο 268 του Ν. 4072/2012: 

• Τα ονόματα και η κατοικία των εκκαθαριστών εγγράφονται στο Γ.Ε.ΜΗ. Το ίδιο ισχύει και σε κάθε περίπτωση αντικατάστασης εκκαθαριστή. Εκκαθαριστές ορίζονται, είτε από το καταστατικό είτε με απόφαση των εταίρων. Αν δεν υπάρχει σχετική συμφωνία, εκκαθαριστές είναι όλοι οι εταίροι. Εάν προκύψουν διαφωνίες, το δικαστήριο μπορεί να διορίσει εκκαθαριστές.
• Οι εκκαθαριστές υπογράφουν υπό την εταιρική επωνυμία με την προσθήκη των λέξεων «υπό εκκαθάριση».
• Κατά την έναρξη και την περάτωση της εκκαθάρισης οι εκκαθαριστές συντάσσουν ισολογισμό.

Αρμοδιότητες εκκαθαριστών:

• Η πρώτη ενέργεια των εκκαθαριστών, αν δεν ταυτίζονται με τα πρόσωπα των εταίρων είναι να αναζητήσουν από τους εταίρους τα εμπορικά τους βιβλία.
• Εν συνεχεία προβαίνουν στην απογραφή της εταιρικής περιουσίας και συντάσσουν ισολογισμό.
• Κατά τη διάρκεια της εκκαθάρισης έχουν υποχρέωση να κλείσουν τυχόν εκκρεμείς υποθέσεις ή διαφορές εκπροσωπώντας το νομικό πρόσωπο της εταιρείας. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται οι εισπράξεις των απαιτήσεων και η εξόφληση οφειλών προς τρίτους. Για την ικανοποίηση των δανειστών δεν τηρείται ορισμένη σειρά.
• Οι εκκαθαριστές ρευστοποιούν την εταιρική περιουσία εφόσον αυτό απαιτείται για την εξόφληση των εταιρικών χρεών και για την απόδοση των εισφορών των εταίρων, η οποία είναι αναγκαία για την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης. 
• Το εναπομείναν μετά την εκκαθάριση κεφάλαιο ανήκει στην εταιρεία. Οι εκκαθαριστές προβαίνουν σε διανομή του τυχόν εναπομείναντος ενεργητικού στους εταίρους, σύμφωνα με τις εισφορές τους. Εάν το ενεργητικό δεν επαρκεί, τότε η ζημία επιμερίζεται στους εταίρους ομοίως ανάλογα με τις εισφορές τους.

Ολοκλήρωση εκκαθάρισης:

• Όταν τελειώσει η εκκαθάριση της εταιρείας τότε συντάσσεται ισολογισμός λήξης. Η τυχόν υπαιτιότητα των εκκαθαριστών που προκαλεί βλάβη στα συμφέροντα της εταιρείας έχει έννομες συνέπειες προς τους εκκαθαριστές. Για να περατωθεί η εκκαθάριση ο εταίροι πρέπει να εγκρίνουν τον ισολογισμό λήξης και σε περίπτωση άρνησής τους να υπογράψουν τότε οι εκκαθαριστές προχωράνε στην έγκρισή τους με την κατάθεση αίτησης στο Πολυμελές Πρωτοδικείο.
• Σε περίπτωση που απομείνει κάποιο αδιανέμητο περιουσιακό στοιχείο τότε αυτό μεταβιβάζεται στους εταίρους κατά το ποσοστό συμμετοχής τους. Εάν εξακολουθούν να υπάρχουν απαιτήσεις δανειστών κατά της εταιρείας ή αδιανέμητη περιουσία τότε το νομικό πρόσωπο της εταιρείας δεν εκλείπει διότι δεν είναι δυνατό να υπάρξει η περιουσία χωρίς φορέα. Μάλιστα τούτο γίνεται προς εξυπηρέτηση και προστασία των συμφερόντων των δανειστών καθώς είναι απαραίτητο να υφίσταται η νομική προσωπικότητά της προκειμένου να ασκήσουν ένδικα βοηθήματα κατά της εταιρείας και προκειμένου να αιτηθούν την πτώχευσή της.
• Η εκκαθάριση λήγει όταν υπογράφεται ο ισολογισμός λήξης και έχουν ικανοποιηθεί οι εταιρικοί δανειστές.
• Η εταιρεία διαγράφεται από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).

Συμπερασματικά, η λύση και εκκαθάριση μιας προσωπικής εταιρείας είναι μια περίπλοκη διαδικασία που απαιτεί προσεκτική νομική διαχείριση. Η σωστή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του Ν. 4072/2012 διασφαλίζει την ομαλή ολοκλήρωση της διαδικασίας και αποτρέπει νομικά ή οικονομικά προβλήματα. Για τον λόγο αυτό, η συμβουλή ενός εξειδικευμένου νομικού είναι απαραίτητη ώστε να διασφαλιστεί η ορθή εκκαθάριση και η συμμόρφωση με το ισχύον νομικό πλαίσιο.

*Το γραφείο μας έχει μεγάλη εμπειρία σε ζητήματα προσωπικών εταιρειών και μπορεί να σας συνδράμει ορθά και αποτελεσματικά στις διαδικασίες λύσης και εκκαθάρισης της εταιρείας σας. Για περαιτέρω νομικές συμβουλές ή για την ανάθεση της υπόθεσής σας στο γραφείο μας μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο τηλ. 2106437746 ή με email στο info@vlc-law.gr. Σημειώνεται ότι απαγορεύεται βάσει Κώδικα περί Δικηγόρων η παροχή νομικών συμβουλών άνευ της ανάλογης αμοιβής (άρθρο 57 Ν. 4194/2013).